10 Yıl Önceki Şiddet Olayları ve Sonuçları

10 Yıl Önce Yaşanan Şiddet Olaylarının Yıldönümü

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Merkez Yürütme Kurulunun çağrısıyla, terör örgütü YPG/PKK yandaşlarının 6-7 Ekim 2014 tarihlerinde Aynularab (Kobani) gerekçesiyle gerçekleştirdiği, 2 polisin şehit olduğu ve toplamda 35 kişinin yaşamını yitirdiği şiddet olayları üzerinden tam 10 yıl geçti. Anadolu Ajansı muhabirinin derlediği bilgilere göre, HDP Merkez Yürütme Kurulu, 6 Ekim 2014 tarihinde bir açıklama yaptı ve bu açıklamanın ardından terör örgütü yandaşları, Aynularab bahanesiyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, 35 il, 96 ilçe ve 131 yerleşim yerinde barikatlar kurarak yolları kapattı.

Olaylar sırasında uzun namlulu silahlar, molotofkokteylleri, havai fişekler, taş ve sopalar kullanılarak kamu binalarına, vatandaşların evlerine, iş yerlerine ve araçlarına büyük zarar verildi. Bu şiddet eylemleri sonucunda 2 polis şehit olurken, Diyarbakır'da Kurban Bayramı dolayısıyla yoksullara kurban eti dağıtan Yasin Börü ve üç arkadaşının da aralarında bulunduğu 35 kişi hayatını kaybetti. Ayrıca, 435'i sivil, 326'sı güvenlik görevlisi olmak üzere toplamda 761 kişi yaralandı.

Olayların Suçları ve Zararları

Olaylar sırasında aşağıdaki suçlar işlendi:

Terör örgütü yandaşlarının saldırıları sonucu çok sayıda ev, iş yeri, okul, Kur'an kursu, kültür merkezi, müze ve yurt binalarında ciddi hasar meydana geldi. Olayların devlete maliyeti ise 300 milyon liranın üzerinde oldu. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde tesis edilen huzur ve güven ortamına zarar veren bu şiddet eylemleri, can ve mal kayıplarının yanı sıra sosyal yaşama, turizme ve ekonomiye de ağır darbe vurdu.

Yasin Börü ve Arkadaşlarının Katledilmesi

Diyarbakır'da, Kurban Bayramı'nda ihtiyaç sahiplerine et dağıtmak isteyen Yasin Börü ile arkadaşları Hasan Gökguz, Ahmet Dakak ve Riyat Güneş, bir grubun silah, taş, sopa ve kesici aletli saldırısına uğrayarak sığındıkları binanın üçüncü katında linç edildi. Saldırı sırasında binadan atılan gençlerin cesetlerine işkence yapıldı. Ahmet Dakak'ın başı taşla ezilirken, 16 yaşındaki Yasin Börü'nün üzerinden arabayla geçildi. Cesetleri yakılan ve tanınmayacak hale gelen çocuklar, aileleri tarafından güçlükle teşhis edilebildi.

Okulların Hasar Görmesi

Olaylardan etkilenen okullar şu şekilde sıralanabilir:

Toplamda 201 okul, terör örgütü yandaşlarının saldırıları nedeniyle hasar gördü. Tahribata uğrayan okullar, devletin sağladığı imkanlarla onarılarak kısa sürede eğitim-öğretime açıldı.

Restorasyon Çalışmaları

Diyarbakır'da gerçekleştirilen izinsiz gösterilerde PKK'lı teröristlerce yakılan Ziya Gökalp Müzesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) arasında imzalanan protokolle restore edildi. TÜRSAB sponsorluğunda 1 milyon 814 bin lira bütçe ile 2016'da tamamlanan restorasyon çalışmaları sonucunda müze, son teknoloji ile donatılarak Bakanlığa teslim edildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı, müzenin teşhir ve tanzimi için 1 milyon 490 bin lira harcayarak müzeyi, 2019'da yeniden ziyaretçilere açtı.

Soruşturmalar ve Davalar

Olaylara ilişkin 1600'ü aşkın şüpheli hakkında soruşturma başlatıldı. Gözaltına alınan 894 şüpheliden 386'sı tutuklandı, 244'ü hakkında adli kontrol kararı verildi. Yasin Börü ve arkadaşlarının öldürülmesine ilişkin davada, 41 sanıktan 16'sı "canavarca hisle veya eziyet çektirerek öldürme" ve "devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak" suçlarından beşer kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Ayrıca, suça sürüklenen 6 çocuk ise 110'ar yıl hapse mahkum edildi. Sanıklara, "adam öldürmeye teşebbüs", "konut dokunulmazlığını ihlal", "terör örgütü propagandası yapmak" gibi suçlardan da ayrıca ceza verildi.

Yargıtay Kararı ve Yeniden Yargılama



Yasin Börü'nün öldürülmesine ilişkin dava, olay tarihinde Börü'nün 18 yaşından küçük olması nedeniyle yeniden görüldü. Yargıtay 16. Ceza Dairesi'nin bozma ilamında, sanıkların bu suçu "çocuğa karşı" işlediği vurgulandı. Yeniden görülen davada, "Canavarca hisle veya eziyet çektirerek çocuğu öldürme" suçundan 15 sanık birer kez ağırlaştırılmış müebbet, olay tarihinde 18 yaşından küçük 3 kişi ise 23'er yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bir sanık ise beraat etti.

108 Sanığın Yargılanması ve Sonuçları

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 6-7 Ekim 2014 tarihlerindeki izinsiz gösterilere ilişkin soruşturma kapsamında, 20 Eylül 2019'da eski HDP eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın tutuklanmalarına karar verdi. 25 Eylül 2020'de eski HDP milletvekillerinin de bulunduğu 82 zanlı hakkında gözaltı kararı çıkartıldı. 7 ilde düzenlenen operasyonda terörle mücadele ekiplerince 20 zanlı yakalandı.

Emniyetteki işlemlerin ardından adliyeye sevk edilen şüphelilerden dönemin Kars Belediye Başkanı Ayhan Bilgen ile diğer bazı sanıklar tutuklandı. 14 Nisan 2023'te görülen duruşmada, savcı, Demirtaş ve Yüksekdağ'ın da aralarında bulunduğu 36 sanık hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep etti. Sanıkların, PKK terör örgütü mensuplarıyla birlikte hareket ettikleri, olay tarihinde suç işlenmesi için çağrıda bulundukları belirtildi.

Sonuç olarak, bu yıl 16 Mayıs'ta karara bağlanan davada, sanık Demirtaş, 6 ayrı suçtan 42 yıl, sanık Yüksekdağ ise 6 ayrı suçtan 30 yıl 3 ay hapse mahkum edildi. Diğer sanıklara da çeşitli hapis cezaları verildi ve bazıları delil yetersizliğinden beraat etti. Firari 72 sanığın dosyası ise ayrıldı.