Ticaret Bakanlığı’ndan İsrail ile Ticaretin Durdurulması Hakkında Açıklama

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Ticaret Bakanlığı’ndan İsrail ile Ticaretin Durması Hakkında Açıklama

Bakanlıktan yapılan son açıklamada, “Türkiye, 2 Mayıs 2024’ten itibaren İsrail ile ithalat ve ihracat işlemlerini tüm ürünleri kapsayacak şekilde tamamen durdurmuştur.” ifadeleri yer aldı. Ticaret Bakanlığı, İsrail limanlarından veya bu ülke menşeli olan, Türkiye-Filistin ikili ticaret mekanizmasına dahil olmayan hiçbir yükün Türkiye limanlarına indirilmesine ya da limanlardan İsrail’e gitmek üzere herhangi bir malın yüklenmesine müsaade edilmeyeceğini bildirdi.

Bakanlık, “Türkiye’nin İsrail ile Ticareti Durdurma Süreci Hakkında Bilgi Notu” başlıklı dokümanda, sürece ilişkin ayrıntıları paylaştı. Açıklamada, İsrail’in Filistin’e yönelik gerçekleştirdiği saldırılar nedeniyle alınan kararların önemine dikkat çekildi ve vatandaşların merak ettiği 15 soruya yanıtlar verildi. İşte o sorular ve cevapları:

Soru 1- İsrail’in 7 Ekim 2023 tarihindeki saldırıları sonrasında Türkiye ile ticaret devam ediyor mu?

Cevap: İsrail ile olan toplam ticaret, 7 Ekim 2023 ile 2 Mayıs 2024 arasında yaklaşık %32 oranında azalmıştır. Bu süreçte, Türkiye’nin İsrail’e yaptığı ihracat %30, İsrail’den yaptığı ithalat ise %43,4 oranında düşmüştür. Türkiye, bu dönemde İsrail’e hiçbir savunma ürünü, askeri amaçlı ürün ticareti ve eğitim işbirliği gerçekleştirmemiştir. 9 Nisan 2024 itibarıyla 54 ürün grubundaki toplam 1019 ürünün ihracatı kısıtlanmıştır. İsrail’in ateşkese yanaşmaması, Birleşmiş Milletler kararlarını hiçe sayması ve sivillere yönelik yardımları engellemesi gibi nedenlerle, 2 Mayıs 2024’ten itibaren İsrail ile tüm ithalat ve ihracat işlemleri tamamen durdurulmuştur.

Soru 2- İsrail, Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması’ndan faydalanıyor mu?

Cevap: İsrail ile ticaret tamamen durdurulduğundan, dolayısıyla söz konusu anlaşma fiilen yürürlükte değildir.

Soru 3- Türkiye’den çıkan gemiler İsrail limanlarına yanaşıyor mu?

Cevap: Filistin devletinin kıyı kentleri, İsrail tarafından işgal altında bulunmaktadır. Bu nedenle Türkiye’den Filistin’e gönderilen malların %98’i, İsrail kontrolündeki Hayfa ve Aşdod limanları üzerinden Filistin’e ulaşmak zorundadır. Filistin hükümeti ve Filistin Milli Ekonomi Bakanlığı’nın ikili resmi toplantılardaki ısrarlı talepleri üzerine, Hayfa Limanı’ndaki riskler göz önünde bulundurularak, Filistin ile özgün bir ticaret mekanizması geliştirilmiştir. İthalatçının ve varış destinasyonunun Filistin olmadığı, ayrıca Filistin Milli Ekonomi Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığınca teyit edilmemiş hiçbir malın Türkiye’den çıkışına izin verilmemektedir.

Soru 4- Türkiye, gemilerin önce başka bir devlete, ardından İsrail’e gitmesine veya başka bir ülkeye gideceğini beyan edip rota değiştirmesine müdahale ediyor mu?

Cevap: Türkiye, deniz yetki alanı içerisinde olan gemilere müdahale etmekte ve olası suiistimalleri takip etmektedir.

Soru 5- Komşu ülkelere ihracat neden artıyor, bu ülkeler üzerinden İsrail’e ürünler mi gidiyor?

Cevap: Artış gösterilen ülkelerde olağan dışı bir durum söz konusu değildir; benzer bir artış diğer ülkelerde de gözlemlenmektedir.

Soru 6- Filistin’e kozmetik ürünler veya çelik gönderiliyor mu? Ülke savaş altında, bu ürünler gerçekten gidiyor mu?

Cevap: Filistin’in yaklaşık 6 milyon nüfusunun temizlik ürünleri ve inşaat malzemelerine ihtiyacı bulunmaktadır. Filistin ile dış ticaret işlemleri yalnızca Filistin Milli Ekonomi Bakanlığı’nın izni ve onayı ile gerçekleştirilmektedir.

Soru 7- İsrail’e yük taşıyan gemilerin bilerek Türk limanlarına yanaşmasına ve buradan yük alıp İsrail’e gitmesine izin veriliyor mu?

Cevap: Türkiye limanlarına İsrail limanlarından veya İsrail menşeli olan, Türkiye-Filistin ikili ticaret mekanizmasına dahil olmayan hiçbir yükün indirilmesine veya İsrail’e gitmek üzere herhangi bir malın yüklenmesine müsaade edilmemektedir.

Soru 8- Türkiye ile İsrail arasındaki ticaret halen devam ediyor mu? Bu durum Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) raporlarında nasıl görünüyor?

Cevap: TÜİK verilerine göre, Mayıs 2024’ten itibaren İsrail’e herhangi bir ihracat veya ithalat gerçekleşmediği görülmektedir.

Soru 9- İsrail resmi verilerine göre Türkiye ile ticaretin devam ettiği doğru mu?

Cevap: Türkiye’nin ticareti Filistin ile devam etmektedir. İsrail ile Filistin’in mevcut protokolleri doğrultusunda gümrük işlemleri, İsrail gümrük otoriteleri tarafından gerçekleştirilmektedir. TÜİK rakamlarına güvenilmesi gerektiği belirtilmektedir.

Soru 10- İsrail ile ticaret sona erdi, İsrail hükümetinin tepkisi oldu mu?

Cevap: İsrail, Türkiye’nin aldığı kararı birçok uluslararası platformda hedef almıştır. Ticareti yasaklama kararını İsrail Ekonomi Bakanı, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) şikayet etmiştir.

Soru 11- Türkiye üzerinden İsrail’e petrol gidiyor mu?

Cevap: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, bu konuda yaptığı açıklamada, Ceyhan üzerinden İsrail’e petrol sevkiyatı yapıldığı ve Türkiye’nin buna izin verdiği yönündeki iddiaların tamamen asılsız olduğunu vurgulamıştır.

Soru 12- İsrail ile ticaret durmuş olabilir ama Filistin’e olan ticarette neden yüksek artış var? Savaşta olan bir ülkenin bu kadar ithalat yapması normal mi?

Cevap: Filistin, yaklaşık 6 milyon nüfusuyla zor şartlar altında olsa da dünyadan birçok ürün tedarik etmektedir. Artış, ticareti durdurma kararından sonra önceki dönemle karşılaştırıldığında oluşan baz etkisinden kaynaklanmaktadır. Ancak, bu ticaret geçmiş dönemin gerisindedir.

Soru 13- Türkiye, İsrail’e jet yakıtı gönderdi mi?

Cevap: Türkiye, İsrail’e hiçbir şekilde jet yakıtı göndermemiştir. Manipülatif şekilde dolaşıma sokulan iddialar, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten önce Türkiye’ye turist getiren İsrail yolcu uçaklarına verilen 641 bin dolarlık dönüş yakıtından ibarettir.

Soru 14- Türkiye’den İsrail’e barut ve patlayıcı madde ihracatı yapıldı mı?

Cevap: Türkiye, 7 Ekim 2023 tarihinde başlayan katliamdan sonra değil, çok daha önce, İsrail’e askeri amaçla kullanılabilecek herhangi bir ürün veya hizmetin satışına izin vermemiştir. Ayrıca, savunma ürünleri ihracatı, Milli Savunma Bakanlığının izni alınmadan gerçekleştirilememektedir.

Soru 15- İsrail, Filistin’e mal sevkiyatına izin vermiyor; ürünler Filistin’e nasıl gidiyor?

Cevap: İsrail, üçüncü ülkelerin Filistin ile yaptığı ticareti sadece Gazze bölgesinde, savaş gerekçesiyle yasaklamıştır. Bugün itibarıyla, Batı Şeria’ya mal tedariki uluslararası anlaşmalar çerçevesinde mümkün olmaktadır.

Kaynak: Timetürk