Cevat Şakir Kabaağaçlı: Halikarnas Balıkçısı’nın Hayatı ve Eserleri
Cevat Şakir Kabaağaçlı: Halikarnas Balıkçısı Kimdir?
Cevat Şakir Kabaağaçlı, daha çok Halikarnas Balıkçısı adıyla tanınan bir yazar, denizci ve ressamdır. Ekranlarda merak uyandıran "Şakir Pala Ailesi: Mucizeler ve Skandallar" dizisi ile Halikarnas Balıkçısı'nın hayatı yeniden gün yüzüne çıkıyor. 7 Nisan 1890'da Girit'te dünyaya gelen Kabaağaçlı, Ferik Mehmed Şakir Paşa ve Sare İsmet Hanım'ın oğludur. Çocukluğu, babasının görevli olduğu Atina ve Büyükada gibi çeşitli yerlerde geçti. Yazı hayatına ise Robert Kolej'de eğitim aldığı dönemde başladı.
Oxford Üniversitesi'nde "Yakınçağ Tarihi" eğitimi alan Kabaağaçlı, 1913'te İtalyan bir kadınla evlenerek bir süre İtalya'da yaşadı. 1914 yılında Türkiye'ye döndü ve babasının Afyon'daki çiftliğine yerleşti.
Halikarnas Balıkçısı'nın Babasını Öldürmesi
Cevat Şakir, babasıyla çiftlikte yaşanan bir tartışma esnasında silahından çıkan bir kurşunla babasını vurdu ve bu olay sonucunda cinayet suçlamasıyla yargılandı. 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak cezasının yedi yılını tamamladıktan sonra verem hastalığı nedeniyle tahliye edildi. Cezasını çektikten sonra İstanbul'a dönen yazar, basın dünyasına girdi ve "Güleryüz", "Yeni İnci", "Resimli Gazete", "Resimli Hafta", "Zümrüd-i Anka" ve "Resimli Ay" gibi dergilerde yazılar yazdı, karikatürler çizdi ve kapak resimleri yaptı.
1925 yılında "Hapishanede idama mahkum olanlar, bile bile asılmaya nasıl gider?" başlıklı yazısı nedeniyle İstanbul İstiklal Mahkemesi'nde yargılandı. Bu yazı, askeri isyana teşvik edici olarak değerlendirildi ve bu nedenle "Memlekette isyan bulunduğu sırada, askeri isyana teşvik edici yazı yazmak" suçlamasıyla mahkum oldu. Halikarnas Balıkçısı, sürgün cezası nedeniyle Bodrum'a gönderildi.
1928'de cezasını tamamladıktan sonra kendi isteğiyle Bodrum'a döndü ve burada 1947 yılına kadar yaşadı. Bu dönemde, Halikarnassos ismiyle anılan Bodrum'da "Halikarnas Balıkçısı" takma adıyla eserler yazmaya başladı. Yurt dışından tohum ve fidan getirerek Bodrum'un doğal güzelliklerini artırmaya çalıştı.
Halikarnas Balıkçısı'nın Eşleri ve Çocukları
Cevat Şakir, ikinci evliliğini dayısının kızı Hamdiye Hanım ile yapmış, sürgün yıllarında bu evlilikten boşanarak Giritli bir ailenin kızı olan Hatice Hanım ile evlenmiştir. Yazarın üç evliliğinden beş çocuk dünyaya gelmiştir.
1928'e kadar daha çok karikatür, kapak resimleri ve desenler yaparak sanat hayatına devam eden Kabaağaçlı, bu tarihten sonra yazarlığa yönelmiştir. Bodrum ve çevresindeki yaşam, doğa, deniz, denizciler, sünger avcıları ve balıkçılar, roman ve hikayelerinin ana konularını oluşturmuştur. 1926'dan sonra yazdığı deniz hikayeleri ile tanınan Halikarnas Balıkçısı, 1971 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından "Devlet Kültür Armağanı" ile ödüllendirilmiştir.
İkinci Dünya Savaşı'nın zorlu dönemleri, Halikarnas Balıkçısı'nı Bodrum'dan ayrılmaya zorladı. "Yatağan" isimli teknesini ve evini satarak 1947'de İzmir'e yerleşti. İzmir'de "Demokrat İzmir" gazetesinde gazetecilik yapmaya devam etti ve yazı hayatını sürdürdü. Ayrıca, turist rehberliği yaparak Ege kıyılarını "Mavi Yolculuk" adı altında gezdirdi.
Cevat Şakir Kabaağaçlı, 13 Ekim 1973'te İzmir'in Hatay semtinde, 83 yaşında kemik kanserinden vefat etti. Vasiyeti gereği cenazesi Bodrum'a defnedildi.
Halikarnas Balıkçısı'nın Eserleri
Kabaağaçlı'nın kaleme aldığı eserler şunlardır:
- Hikaye: "Ege Kıyılarından", "Merhaba Akdeniz", "Ege'nin Dibi", "Yaşasın Deniz", "Gülen Ada", "Ege'den", "Gençlik Denizlerinde", "Parmak Damgası", "Dalgıçlar", "Çiçeklerin Düğünü", "Ege'den Denize Bırakılmış Bir Çiçek", "Mavi Zamanlar", "Gülen Ada"
- Roman: "Aganta Burina Burinata", "Ötelerin Çocukları", "Uluç Reis", "Turgut Reis", "Deniz Gurbetçileri", "Bulamaç"
- Anı: "Mavi Sürgün"
- Deneme: "Anadolu Efsaneleri", "Anadolu Tanrıları", "Anadolu'nun Sesi", "Hey Koca Yurt", "Merhaba Anadolu", "Düşün Yazıları", "Altıncı Kıta Akdeniz", "Sonsuzluk Sessiz Büyür", "Arşipel"
- Çocuk Kitabı: "Yol Ver Deniz", "Denizin Çağrısı", "İmbat Serinliği", "Nasrettin Hoca", "Gündüzünü Kaybeden Kuş", "Deniz Gurbetçileri", "Define Adası", "Tünek Ahmet"
- Çeviri: Rudyard Kipling'in "Hortlak Rikşav" ve Washington Irving'in "Uykulu Kuytu Menkıbesi"
Kaynak: Hürriyet