Santorini, Amorgos ve Ios’ta Deprem Aktivitesi ve Tsunami Riski

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Santorini, Amorgos ve Ios’ta Deprem Aktivitesi

Santorini, Amorgos ve Ios arasındaki deniz bölgesinde son üç gün içerisinde yaklaşık 550 sarsıntı kaydedildi. Bu depremlerin çoğu, Richter ölçeğine göre 3 ve üzeri büyüklükteydi; kaydedilen en yüksek büyüklük ise 5.2 olarak belirlendi. Depremlerin şiddetinin sürekli olarak arttığı gözlemleniyor. Kandilli Rasathanesi, Santorini Adası ve çevresinde 31 Ocak 2025 tarihinden bu yana 650 deprem yaşandığını bildirdi. Bu depremler arasında en büyüğü 5,1 olarak kaydedilirken, 4 ve üzeri büyüklükte toplam 70 depremin meydana geldiği açıklandı. Ada ve çevresi, adeta bir deprem fırtınası yaşıyor.

15 bin kişilik bir nüfusa sahip olan turistik adadan, yaklaşık 8 bine yakın kişi göç etti. Ada halkı, evlerini terk etmeye devam ederken, kalanlar geceyi araçlarında geçirmek zorunda kalıyor. Turizm açısından büyük bir öneme sahip olan Santorini, tarihi boyunca hem Akdeniz hem de dünya genelinde etkili olan volkanik faaliyetlerle karşı karşıya kaldı. 1955 yılında da benzer bir deprem sonrası ağır hasar gören ada, uzun zamandır belirsiz bir risk barındırıyor. Son depremler, adanın tarihi ve yapılan son araştırmalara dikkat çekti.

Minos patlaması olarak bilinen tarihi olayın, bölgedeki deniz tabanının oluşumuna neden olduğu ifade ediliyor. Jeolojik kanıtlar, Santorini yani Thera yanardağının birkaç yüz bin yıl içerisinde sayısız kez patladığını göstermektedir. Milattan Önce 1550-1500 yılları arasında Girit’ten yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta bulunan Thera adasındaki patlama, tarihteki en büyük volkanik patlamalardan biri olarak kayıtlara geçmiştir.

TSUNAMİ BÜTÜN BÖLGEYİ VURUR

Science Direct’te yayınlanan 15 Ağustos 2023 tarihli rapor, bölgedeki deniz tabanına ilişkin kapsamlı bir inceleme sunuyor. “Minos patlaması sırasında dalgalı deniz tabanı yatak biçimlerinin oluşumu” başlıklı bölümde, adanın barındırdığı riskler üzerinde duruluyor. Raporda, “Santorini, 1956 yılında meydana gelen 7.5 ve 7.2 büyüklüğündeki depremlerle tsunami oluşturan Avrupa’nın en aktif tektonik bölgelerinden birindedir.” deniliyor. Raporda belirtilen tespitler ise şu şekildedir:

• Santorini yapısının yakınında benzer büyüklükte bir deprem meydana gelmesi durumunda, yer ivmesi Santorini’yi çevreleyen, özellikle güneybatı kanadındaki yüzey yamaç dengesizliklerini yeniden harekete geçirebilir.
• Santorini’nin güneybatı kanadındaki derin yerleşmiş deformasyonun yeniden aktif hale gelmesi, şimdiye kadar fark edilmemiş önemli bir tsunami kaynağı potansiyeline sahip olabilir.

TÜRKİYE BÖLGEYİ YAKINDAN İZLİYOR

Uluslararası raporların yanı sıra Türkiye de uzun zamandır bölgedeki riskin farkında. Risk barındıran bölge Türkiye’den oldukça uzakta değil. Yaşanan depremlerin ardından Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi, Bölgesel Deprem ve Tsunami İzleme Merkezi tarafından yayınlanan raporda, Santorini-Amorgos fay hattının büyük yıkıcı depremlere neden olabilecek potansiyele sahip olduğu vurgulanıyor. Ayrıca, bölgenin heyelan ve tsunami yaratma potansiyeli taşıdığına dair uyarılar yapılıyor.

Kandilli Rasathanesi, geçmişten günümüze Santorini Adası çevresinde gerçekleşen depremlerin detaylı analizini yaparak, olası bir volkanik patlama sonrası oluşabilecek tsunamiye dikkat çekti. Raporda, Santorini’de tarih boyunca birçok volkanik patlama yaşandığı ve bu patlamaların bazı tsunami olaylarını tetiklediği belirtildi. 1707-1711, 1866-1870 ve 2011-2012 yıllarında kaydedilen volkanik aktivite dönemleri, bölgenin sürekli bir jeodinamik hareketlilik içinde olduğunu gösteriyor.

Ayrıca, Santorini Adası’nın yaklaşık 7 kilometre kuzeyinde yer alan Kolumbo Volkanı’nın “aktif bir denizaltı volkanı” olduğu ifade ediliyor. Raporda, “Volkandaki gaz çıkışları ve deniz tabanı deformasyonları, büyük bir jeotermal sistemin varlığını göstermektedir.” bilgisi yer alıyor. 1956 yılında meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki Amorgos Depremi, bölgedeki en büyük depremlerden biri olup tsunami oluşturmuştur.

TSUNAMİ UYARISI

Rapor, Ege Denizi’nin tsunami potansiyeli hakkında uyarılarda bulunuyor: “Ege Denizi’nde devam eden sismik aktivite, tsunami oluşumu açısından önemli riskler taşımaktadır. Özellikle deniz tabanında meydana gelen depremler, su kütlelerini yerinden oynatarak tsunamilere yol açabilir. Ayrıca, aktif volkanik yapının sebep olduğu denizaltı heyelanları da tsunami oluşumunu tetikleyebilir.” deniliyor.

“BÜYÜK YIKICI DEPREMLERE NEDEN OLABİLİR”

Raporda, “Bölgedeki deprem aktivitesi ve deniz seviyesi değişiklikleri sürekli olarak izlenmektedir. Olası bir deprem, heyelan gibi kaynaklarla tetiklenebilecek tsunamiye karşı gerekli önlemlerin alınması büyük önem taşımaktadır.” ifadesi yer alıyor. 1956 yılında Güney Ege’de meydana gelen Amorgos depreminde, Kilimli (Kalimnos) adasında 2.5 metre yüksekliğinde dalgalar oluşmuş, kıyıdan 1,5 kilometre mesafede su baskınları yaşanmış, Ünye (İos), İncirli (Nisyros), Batnaz (Patnos), Papazlık (Tilos) ve Lipsi (Lipsos) adalarında ciddi maddi hasar gözlemlenmiştir. Tsunami dalgası Fethiye’de 1 metreye kadar ulaşmış ve su baskın alanı 250 metre olarak kaydedilmiştir.

NTV Kaynak: Timetürk