El Ali, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, Suriye’deki projeler için gerekli finansmanın sağlanması konusunda büyük çabalar gösterildiğini belirtti. Programın, fon sağlamak amacıyla yoğun çalışmalar yürüttüğünü ve bu dosyayı Riyad İnsani Yardım Forumu’na aktaracağını ifade etti. Savaşın etkisiyle konut stokunun yaklaşık yüzde 25’ini kaybeden Suriye’de, kentsel gelişim konusunda “iyimser” olduğunu söyleyen el-Ali, yetkililerle gerçekleştirdiği mükemmel görüşmelerden bahsetti.
El Ali, hükümetten ve bağışçılardan olumlu işaretler aldığını, ancak iyileşme ve yeniden inşa sürecinin hızlandırılması için şu unsurların gerekli olduğunu vurguladı:
- İstikrar
- Elverişli bir siyasi ve güvenlik iklimi
- Açıklık
- Geçiş dönemi adaleti
- Bağışçılar ve ilgili taraflar için yardımcı olacak koşullar
Üst düzey bir BM yetkilisi, 11-15 Şubat tarihleri arasında Şam’ı ziyaret ederek mevcut projeler, proje teklifleri ve finansman sağlamaya yönelik önemli çabalar hakkında bilgi verdi. Bu ziyarette altı-yedi bağışçı ve büyükelçilikten oluşan bir grupla görüştüğünü belirten el-Ali, 24-25 Şubat tarihlerinde Riyad’da düzenlenecek Kral Salman İnsani Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi (KSRelief) tarafından gerçekleştirilecek İnsani Forum’a katılarak Suriye’ye yönelik projeleri masaya yatıracaklarını ifade etti. El Ali, “İhtiyaçlar çok büyük ve henüz finansman ve yardımın harekete geçirilmesi aşamasındayız,” dedi.
Programın yeniden yapılanmanın toplam maliyetine ilişkin algısı sorulduğunda el-Ali, 400 milyar ile 500 milyar dolar arasında değişen birçok rakam ve tahmin olduğunu, bunların “gerçek ihtiyaçtan biraz uzak olabilecek tahminlere dayandığını” dile getirdi. Maliyete ilişkin gerçek bir tahmin geliştirmek için programın 75’ten fazla yerde çalışma ve teşhis yürüttüğünü, bu çalışmaların birkaç kez geliştirildiğini ve güncellenmesi gerektiğini belirtti. El-Ali, “Maliyetlerin tam olarak benimsenmesi için zamana ihtiyacımız var,” şeklinde konuştu.
Suriye’de yıkılmış veya ağır hasar görmüş yaklaşık bir milyon konut bulunduğunu belirten el-Ali, bu durumun büyük zorluklar ve yapılması gereken çok iş olduğunu vurguladı. Ancak, el-Ali önceki rejimin devrilmesinden sonra bağışçılardan iyi fon alma konusundaki iyimserliğini dile getirerek, “Yeni niyetler var,” dedi. Şam ziyaretinde konuştuğu ortakların çoğunun Halep, Şam, Hama ve İdlib gibi bölgelerde yeni projeler teklifi ve önceliği olduğunu belirtti. El-Ali, “Gerekli finansmanı seferber etmeye çalışıyoruz, yüzde 20-30’u artırmayı başarırsak çok mutlu olacağız,” dedi.
Irfan el-Ali, merkezi Nairobi’de bulunan ve insan yerleşimlerini (şehirler, köyler ve kasabalar) destekleyen BM teknik kuruluşu olan programın çalışmalarını şu şekilde açıkladı: “Krizler ve afetlerden sonra büyük hasarlar ve zorluklar yaşanır. Programın rolü, konut ve barınma sektörüne odaklanırken, sosyal adalet, sosyal uyum ve çevresel sürdürülebilirlik sağlayan teknik ve sürdürülebilir bir şekilde pratik planlama yoluyla rehabilitasyon ve yeniden yapılanma sürecinde yetkililere ve hükümetlere yardımcı olmaktır.”
Program, Suriye’nin birçok bölgesinde altyapı rehabilitasyonu alanında teknik destek sağlıyor ve birçok proje yürütüyor. 2023 depreminden bu yana, çeşitli bölgelerde evlerin ve altyapının rehabilitasyonu için çaba gösterdiklerini belirten el-Ali, “Deprem, yıkım ve yerinden edilme mağdurlarını hedef alıyor ancak yüksek kısıtlamalar nedeniyle bu projeler için finansman sağlamakta büyük zorluklar yaşandı,” dedi. El-Ali, Esad rejiminin düşüşünden sonra işlerin değiştiğini ifade etti.
El-Ali, “Şimdi daha fazla destek ve imkan olacağına dair iyimseriz. Program, Suriye’de uzun yıllardır çalışıyor, ancak koşullar daha elverişli hale geldi. Toparlanma ve yeniden inşayı hızlandırmak için büyük ortaklıklara ihtiyaç var” dedi. Altyapı rehabilitasyonuna odaklanarak su, elektrik, sanitasyon, yollar, katı atık yönetimi, barınma ve konut konularında çalışmalar yürütüldüğünü vurguladı.
Rejimin Çöküşü ve Önündeki Engeller
El-Ali, mevcut iyimserliğinin sebeplerinden birinin Esad rejiminin programın çalışmalarına koyduğu engellerin sona ermesi olduğunu belirtti. “14 yıl boyunca baskı, yerinden edilme ve yıkım yaşandı. Şimdi bu insanların mümkün olduğunca çoğuna yardım sağlamak ve Suriye’nin her yerinde onlara ulaşmak için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız,” dedi.
El-Ali, programın Suriye’nin kuzeyindeki kamplarda bulunan yerinden edilmiş kişilere konut sağlaması ve bu kişilerin kasaba ve köylerine geri dönme olasılığı hakkında da şunları söyledi: “Bu, uluslararası toplumun ve yeni Suriye hükümetinin umudu, ancak büyük zorluklarla karşı karşıyayız. Suriye’ye hala yaptırımlar uygulanıyor; bunların bir kısmı hafifletildi, ancak banka transferleri üzerinde hala ciddi yaptırımlar mevcut. Bu nedenle birçok engel var ve sürekli olarak bunların kaldırılması için çağrıda bulunuyoruz, çünkü gerekçeleri artık geçerli değil.” El-Ali, “İyileşme ve yeniden yapılanmayı hızlandırmamız için gerekli kaynaklara ihtiyacımız var” dedi.
Onun bakış açısına göre, “Bu insanlar geri dönmeyecek ve yerinden edildikleri yerlerde barınma, okul ve iş fırsatları sağlanmazsa, yerinden edilme ve çadırlarda yaşam aşaması çok çabuk son bulmayacak.” Mülkiyet hakları belgelerini kaybedenlerin yaşadığı sıkıntılara da değinen el-Ali, mülkiyet hakları ve barınma konusunun programın en önemli önceliklerinden biri olduğunu belirtti. “Geçtiğimiz yıllarda Suriye dışındaki yerinden edilmiş kişilerin elindeki belgeleri (tapu veya arazi tapuları) belgeleyerek çalıştık,” dedi.
Irfan el-Ali, “Kira kontratları, su ve elektrik faturaları gibi mülkiyet belgelerini kaybedenlerin gelecekte geri dönüşlerini güvence altına almaya çalışıyoruz. Bu aşamaya hazırlanmak için gayrimenkul belgeleriyle ilgili yetkililerle bir ilişki kurmaya çalışıyoruz,” dedi. “Belgelerinizin imha edilmiş olması, bir hakka sahip olmadığınız anlamına gelmez,” diyen el-Ali, şu anda öncelikle mülkiyet haklarının korunması ve sürdürülmesine yönelik projeler ve programlar üzerinde çalıştıklarını vurguladı.
El-Ali, “Başkalarının mülklerinde yaşayanlar var ve birçok hak ihlal edildi. Bu karmaşık ve büyük bir mesele, ancak bunu ele almamız ve hükümetin bu hakları geri kazanma sürecini başlatmak için uluslararası ve sivil kuruluşlarla birlikte çalışması gerekiyor,” diye ekledi.
02:00
News
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
EKONOMI
EKONOMI
EKONOMI
EKONOMI
EKONOMI
EKONOMI
