TBMM’ye Hurda Araçlar İçin Kanun Teklifi Sunuldu
Hurda Araçlar İçin TBMM'ye Kanun Teklifi Sunuldu
Otomotiv sektöründe zaman zaman gündeme gelen, 25 yaş ve üzeri araçların yenilenmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) yeni bir kanun teklifi sunuldu. Bu teklif, Milliyetçi Hareket Partisi Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir tarafından, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu'nda değişiklik yapılmasına yönelik olarak verildi. Teklifin temel amacı, 25 yaş ve üstü araçların geri dönüşüme kazandırılarak ekonomiye yeniden entegre edilmesidir.
Teklif, araç dönüşümünü gerçekleştirenlere, bir defaya mahsus olmak üzere, Türkiye'de üretilmiş yeni araç alımları için ÖTV muafiyeti sağlanmasını talep ediyor. Bu sayede, hem çevre hem de ekonomik fayda sağlanması hedefleniyor.
Trafikteki Araçların Yaş Durumu
Teklifte, Türkiye'deki araçların yaş durumu ve bunun sonuçları ele alındı. TÜİK verilerine göre, 2023 yılı itibarıyla Türkiye'de trafiğe kayıtlı araç sayısı 28 milyon 740 bin 492 olarak belirlenmiştir. Bu sayı, 2024 yılının Ağustos ayında 30 milyonu aşması beklenmektedir. Ayrıca, trafiğe kayıtlı araçların yaş ortalaması 14,5 yıl olarak hesaplanmıştır. Bu araçların %25'inin 21 yaşından büyük olduğu belirtilmiştir.
Yaşı büyük araçlar, bakım ve onarım maliyetleri açısından zorluklar doğurmakta ve trafikte can ve mal kaybı riskini artırmaktadır. Aynı zamanda, çevreye zarar vermekte ve ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Bu yüzden, 25 yaşından büyük araçların geri dönüşüme kazandırılması, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik açısından büyük önem arz etmektedir.
Ticari Araç Alımında ÖTV ve KDV Muafiyeti
Meclis'e sunulan bir diğer teklif ise, ticari araç alacak şoför esnafını ilgilendiriyor. Teklif kapsamında, geçimini tek bir araçla sağlayan şoför esnafının, 10 yıl süreyle ticari faaliyetlerde kullanmak üzere alacağı yeni aracın ÖTV ve KDV'den muaf tutulması önerilmektedir.
TESK'ten Hurda Araç Çağrısı
Geçtiğimiz aylarda, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, hurda araç teşvik yasasının ticari araçlar için yeniden gündeme gelmesi gerektiğini vurgulamıştır. Palandöken, “Ülkemizde 28 milyon 750 bine yakın araç bulunmaktadır ve bu araçların ortalama yaşı TÜİK verilerine göre 14,5'in üzerindedir. Bu araçlar ekonomik ömürlerini doldurmuş durumda. Mal sahiplerinin ellerinde ekonomik kazancı olmayan, çevreye zararlı ve yakıt israfına neden olan eski teknoloji araçlar mevcut. Dolayısıyla, araçların yaşlarına yönelik bir teşvik programının hızlıca uygulanması gerekmektedir.” ifadelerini kullanmıştır.
Geçmişte Uygulanan Hurda Araç Teşvikleri
Hurda araç teşviki, Türkiye'de ilk kez 2003 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Bu teşvik sayesinde, belirli bir yaşın üzerindeki araçların piyasadan çekilmesi sağlanmış ve yeni araç satışları artmıştır. Ancak bu uygulama 2004 yılında sona ermiştir. 4 Ekim 2010'dan 31 Aralık 2011'e kadar ikinci hurda teşviki başlatılmış ve bu teşvikte motorlu araç türü sınırlandırılmıştır; ağırlığı 3.5 tondan fazla olan yük ve yolcu araçları kapsam dâhil edilmiştir. 2010 ve 2011 yıllarında nakdi destek ile kaydı silinen araç sayısı bir önceki yıla göre %73.9 artmıştır.
2012 ve 2014 yılları arasında, belirli bir model yılına ait motorlu araçların hurdaya ayrılması halinde, motorlu taşıtlar vergisi, faizi, ceza, gecikme zammı ve idari para cezalarının silinmesi gibi teşvikler uygulanmıştır. Son olarak, 2017, 2018 ve 2019 yıllarında hurda teşviki yürürlükte kalmış, 2018 ve 2019 yıllarında belirlenen şartları taşıyan motorlu araçların hurdaya çıkarılması halinde, yeni bir aracın satın alınmasında tahsil edilecek ÖTV miktarından indirim sağlanması öngörülmüştür. Ancak 2019 yılından bu yana hurda aracı olanlara ÖTV indirimi uygulanmamaktadır.
Kaynak: NTV, Timetürk