Page 15 - Evos Angels Kasım 2023 Sayısı

Belirsizlik yönetimi nedir?

Kagan’dan (1972) başlayarak farklı araştırmacılar belirsizlik yönetiminin ya da belirsizliği

azaltma ihtiyacının temel bir motivasyon olduğundan bahsetmektedir. Belirsizliğin tah-

min edilemeyen, kontrol edilemeyen ve tehlikeli yapısından dolayı insanlar hayatta ka-

labilmek ve hedeflerini gerçekleştirebilmek için belirsizlikleri azaltma ihtiyacı duymak-

tadırlar. Günlük hayatta en basit işleri gerçekleştirirken bile belirliliklere (varsayımlara)

ihtiyacımız vardır. Örneğin, yerin ayağımızın altından kaymayacağı varsayımıyla bu ih-

timali hiç düşünmeden günlük hayattaki etkinliklerimize devam ederiz. Fakat deprem

deneyimi olan kişilerde de görebileceğimiz gibi bu basit varsayımlardan şüphe duyma-

ya başladığımız anda günlük aktivitelerimizi gerçekleştirmemiz ciddi bir sorun haline

gelebilmektedir. Kısacası kişinin günlük hayatına devam edebilmesi için psikolojik sis-

@tuginingozunden teminin belirsizliklerle uğraşması ve belli bir oranda belirliliğe ulaşması gerekmektedir.

@tuganaakyurek Kişiler belirsizlikle başa çıkmak için farklı yöntemler kullanabilirler. İlk akla gelebilecek

yöntem belirsizlik yaratan uyarana ilişkin bilgi toplamaktır. Kişi uyarana ilişkin detaylı

veya yüzeysel bilgileri işleyerek bu uyaranı daha belirli bir hale getirebilmektedir. Bazı

durumlarda belirsizliğe ilişkin net bilgi almamız (ve/veya bilgiyi işlememiz) belirsizlik

yaratan uyaranın özelliklerinden dolayı ya da kişisel olarak ayırabileceğimiz zamanın

azlığından kaynaklı olarak mümkün olmayabilir. Bu gibi durumlarda daha önceden bil-

diğimiz, benzer bir uyarandan yaptığımız çıkarımlara dayanan yüklemeler kullanılabi-

leceği gibi sosyal karşılaştırma ve grup aidiyeti aracılığıyla belirlilik elde etme (Hogg,

2007) yoluna da başvurulabilir.