Page 16 - Evos Angels Kasım 2023 Sayısı

Diğer yandan belirsizliğin olumlu getirilerine vurgu yapan araştırmacılar da bulunmak-

tadır. İnsanlık tarihine baktığımızda, ateşin bulunmasından uzay keşiflerine kadar bir-

çok gelişimin belirsizlikle olan ilişkimiz sebebiyle ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Belirsiz-

liğin yarattığı merak duygusu sebebiyle insanlar belirsizlik yaratan uyaranı incelemiş ve

bazı durumlarda daha belirli kılmak adına yeni çözümler üretmişlerdir.

Toplumumuzda belirsizlikleri azaltmak adına başvurduğumuz yöntemler yerine kulla-

nılabilecek daha işlevsel yöntemler bulunmaktadır. Örneğin, birey seviyesinde belirsiz-

liği nasıl algıladığımızı değiştirmek daha fazla fayda sağlayacaktır. Yazında belirsizliğin

keşifler, icatlar, gelişim ve merak ile ilişkili olduğundan bahsedilmektedir. Belirsizlik-

lere yaklaşımımızı bu yönde değiştirmemiz mümkündür. Bunun bir yolu olumlu belir-

sizliklere daha fazla olanak verilmesi olabilir. Örneğin eğitim sürecine merakı teşfik

eden uygulamalar eklenmesi, hem belirsizliği azaltma motivasyonunu tatmin edeceği

için hem de kişilerde genç yaşlarından itibaren endişeden uzak belirsizlikle başa çıka-

bileceği inancını geliştireceği için yararlı olabilir. Ayrıca bu yönelim ülkemiz geleceğini

yeni keşifler, yeni girişimler ve yeni çözümler üreten bir topluluk haline getirebilecek

bir yönelim de olabilir (belirsiz durumlarda eleştirel düşünme eğilimi ve rasyonel karar

alma ilişkisi için bkz., Kökdemir, 2003). Diğer yandan, bazı durumlarda belirsizlik yara-

tan uyaran hayati bir tehlike ihtimalini barındırıyor olabilir. Hayati tehlike içeren belir-

sizlikler yapı itibariyle olumsuz olduğu için belirsizlikleri olumlu tanımlama eğilimi ge-

liştirmek çözüm getirmeyebilir. Böyle durumlarda toplum üzerinde etkisi olan kişilerin

söylem ve eylemlerde olumsuzluk içeren belirsizliği nasıl değerlendirdiği önem kazan-

maktadır. Toplumda söz sahibi olan kişilerin belirsizlik durumlarında net bilgi vermesi

belirsizliği azaltacaktır. Aynı zamanda belirsizliğin bir etkisi olarak ortaya çıkabilecek

gruplaşma ve gruplar arası çatışma gibi olası durumların farkında olunması ve durum

değerlendirmelerinin barışçıl bir şekilde yapılmasının son derece önemli olduğu düşü-

nülmektedir.