Page 18 - Evos Angels Eylül 2021 Sayısı

Bir kişinin travma yaşadığını nasıl anlarız?

Elbette o kişinin hikayesini dinlememiz gerekiyor. Kişileri dinlediğimizde yaşadıkları olay-

lar ve bu olaydan etkilenme düzeyleri önemli. Yaşadıkları kayıplar ve bunların düzeyleri,

etkileri ve yaşamlarındaki her alandaki işlevsellikleri ne noktada olduğu önemlidir. Ancak

burada önemli olan bir noktanın altını çizmem gerektiğini düşünüyorum. Travma yaşamak

ile travmatize olmak aynı şey değil. Travma deneyimi bir önceki sorularda da konuştuğu-

muz gibi travmatik, deprem olabilir, şiddet olabilir ya da sizin için önemli olan bir ilişkide

terk edilmek olabilir. Olay ne ise onu deneyimlemektir aslında. Ancak travmayı deneyim-

leyen herkes travmatize olmaz, yani olay sonrasında yine bir önceki soruda konuştuğu-

muz gibi duygusal, zihinsel, davranışsal ya da sosyal zorlanmalar yaşamaz ya da bazıları

en fazla bir ay yaşar ve bu zorlanmalar zamanla kendiliğinden azalır ve biter. Kimisinde

ise bir iki hafta sürebilir. Ancak psikolojik ya da psikiyatrik bir bozukluğa dönüşmez. Fakat

bazı kişilerde travma deneyimine bağlı olarak bazı bozulmaların olduğunu görüyoruz.

Elbette bu bozulmalar sadece travma deneyimine bağlı olmayabilir. Travma sonrası

destek bu noktada önemli.

Yaşanan bir travmanın ardından profesyonel destek süreci sizce ne zaman devreye

girmelidir?

Aslında travma sonrası destek süreci hemen devreye girmelidir. Psikolojik ilk yardım gibi.

Çünkü insan ilişkisel bir canlıdır. Bir ötekine bu dünyada her zaman ihtiyacımız var. Özel-

likle zorlu travmatik deneyimler sonrasında. Bu nedenle yaşanan olayın çeşidine göre

değişebilir ancak olay sonrası fiziksel ve sosyal destek ve kaynakların sağlanması travma

yaşayan kişinin toparlanması açısından ve olası psikolojik bozuklukların oluşmasını önle-

mesi açısından çok önemlidir. Verilecek desteğin çeşidi ve derinliği elbette kişinin etkilen-

me düzeyi ve ihtiyaçlarına göre değişecektir. Bu nedenle kişiyle temas edildiğinde onun

hikayesini dinleyerek bu destek sürecinin şekillenmesi gerekir. Belki de hiç ihtiyacı olma-

yabilir, kendi kaynaklarıyla yaşadığı olayın etkilerini halledebilir. Terapi süreci ise travma

sonrasında bir süre sonra kişi yine ihtiyaç duyarsa devreye girebilir.