Page 15 - Evos Angels Kasım 2021 Sayısı

Demans nedir? Sadece yaşlılarda mı görülür?

Beynin işleyişi ve beyin yapıları ile ilgili olan birçok bilişsel işleve sahibizdir. Çevredeki

olayları, nesneleri algılamamız, bu uyaranlara ya da içimizdeki fizyolojik ya da duygusal

değişimlere dikkat etmemiz, geçmişte yaşananları ya da dünya ile ilgili bildiklerimizi

hatırlamamız ya da farklı alternatifler arasından seçim yapabilmemiz bilişsel işlevlerimize

örnektir. Gelişim süreci ile şekillenen bu bilişsel işlevler yaşlanma ile gerilemeye başlar.

Bu nedenle birçok yaşlı bireyin dikkati azalmakta, bazı insanların isimlerini unutabilmek-

te ya da yeni bir şey öğrenmede görece daha başarısız olabilmektedir. Sıklıkla bu bilişsel

işlev gerilemeleri öznel şikayetler olmaktadır yani bu şikayetler başkaları tarafından ciddi

bir biçimde fark edilmezler. Diğer bir yandan, gençlerde de sıklıkla görülen depresyon,

psikoz gibi psikiyatrik hastalıklarda da bilişsel işlevler bozulabilmektedir. Fakat hem yaş-

lılarda hem de çeşitli hastalıklarda gözlenen bu bozulmalar sıklıkla kişinin yaşamını sür-

dürmesine engel değildir. Yani kişinin dikkati dağınık olabilir, hatırlamakta ya da karar

vermede güçlük çekebilir fakat yaptığı işi yardımsız ve doğru bir şekilde yapabilir. Fakat

demanslı bir kişi yaşadığı bilişsel işlev bozulmaları nedeniyle hayatını sürdürmekte güçlük

çeker ve hatta bakıma muhtaçtır. Dolayısıyla, demansı birden fazla bilişsel işlevde bozul-

YAŞLANMA VE DEMANS manın yaşanması ve bu bozulmalar nedeniyle kişinin günlük yaşam aktivitelerini (mes-

leği, ev işleri gibi) yerine getirememesi durumu olarak tanımlayabiliriz. Sıklıkla demans

yaşlılarda gözleniyor olsa da inme, beyin tümörü, MS, AIDS, hidrosefali gibi hastalıklarda

da demans görülebilmektedir.