Page 10 - Evos Angels Nisan 2022 Sayısı

TUĞANA AKYÜREK

@tuginingozunden

@tuganaakyurek

DUYGUSAL ZEKÂ

Duygular insanı anlamada, düşünce ve davranışlarını anlamlandırmada çok önemli

bir role sahiptirler. Duygularla ilgili olarak bugüne kadar çok çeşitli çalışmalar yapıl-

mış ve farklı görüşler ileri sürülmüş olmasına karşın “duygusal zeka” kavramını ilk

olarak ortaya koyan Salovey ve Mayer (1990) olmuştur. Daha sonra Goleman (1996)

“Duygusal Zeka” adlı kitabında iki tür zihnimiz olduğundan söz etmiştir. Bu zihin-

lerden biri akılcı zihin, ikincisi ise duygusal zihindir. Birbirinden tamamen farklı bu

iki kavrama tarzı, zihinsel yaşantımızı oluşturmak için etkileşim halindedirler. Akıl-

cı zihin, çoğunlukla farkında olduğumuz bir kavrama tarzıdır; bilincimize daha ya-

kındır, düşüncelidir. Bunun yanısıra fevri ve güçlü, bazen de mantıksız olan bir

kavrama sistemi daha vardır ki bu da duygusal zihindir.

Biri duygusal biri akılcı olan bu iki zihin, çoğunlukla bir uyum içinde ve farklı bilinç

biçimlerini birbiriyle kaynaştırararak hayatta yol almamıza yardımcı olurlar. Duygu,

akılcı zihnin işleyişine katkıda bulunur, akılcı zihin ise duygusal verileri şekillendirir

ve bazen reddeder. Ancak yine de duygusal ve akılcı zihinler yarı bağımsız mele-

kelerdir; her ikisi de, beyindeki farklı ama birbiriyle bağlantılı devrelerin işleyişini

yansıtırlar. Genelde duygusal ve akılcı zihin denge halindedir. Ancak yaşamın tehli-

kede olduğu anlarda, hisler yoğunlaştıkça ve tutkular öne çıktıkça, bu ikisi arasın-

daki denge bozulur ve duygusal zihin üstünlük sağlayarak akılcı zihni etkisiz hale

getirir.